Du lịch Hà Nội với nền văn hóa đặc sắc được phản ánh trên một trong những di tích lịch sử lâu đời nhất đó là Hoàng Thành Thăng Long. Với sự độc đáo và bề dày lịch sử hơn nghìn năm, điểm đến này đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa Thế Giới. Sau đây, hãy cùng Vietourist tìm hiểu về công trình ấn tượng này nhé!
1/ Lịch sử hình thành
Thành cổ được xây dựng từ thế kỷ thứ 7 khi Việt Nam đang bị Trung Quốc xâm lược . Năm 1010, vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về Đại La (tên cũ của Hà Nội) và đổi tên thành Thăng Long. Thành cổ được xây dựng ở vị trí cũ, kể từ đó trở đi Thành cổ vẫn là trung tâm quyền lực chính trị của khu vực trong 13 thế kỷ liên tiếp.
Hoàng thành được mở rộng dưới thời nhà Trần, Lê và Nguyễn, với nhiều lần bị tàn phá nặng nề do chiến tranh. Nó vẫn là trung tâm của Triều đình Việt Nam cho đến năm 1810, khi Hoàng đế Quang Trung dời đô từ Thăng Long về Phú Xuân (nay là Hoàng thành Huế), thì Thăng Long không còn là thủ đô của đất nước. Trong thời Pháp thuộc, các cung điện hoàng gia và hầu hết các công trình kiến trúc đều bị hư hại nặng nề. Đến thế kỷ 20, một số công trình kiến trúc còn lại cũng bị phá bỏ. Thành được Quân đội Đế quốc Nhật Bản sử dụng để giam giữ hơn 4000 lính thuộc địa Pháp bị bắt vào tháng 3 năm 1945. Trong năm 1954, khi Quân đội Việt Nam tiếp quản Hà Nội, Thành trở thành trụ sở của Bộ Quốc phòng.
Vào thế kỷ 21, nền móng đổ nát của Hoàng thành Thăng Long được khai quật một cách có hệ thống. Năm 2004, một số hiện vật và đồ vật có niên đại từ thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ 20 đã được khai quật, bao gồm nền móng của các cung điện cổ, những con đường cổ, ao hồ,...
2/ Giá trị văn hóa của Hoàng Thành Thăng Long
Hoàng thành Thăng Long là địa điểm tham quan nổi bật không chỉ của Thủ đô mà còn của cả nước. Thành cổ đã chứng kiến hàng loạt sự thay đổi mạnh mẽ trong suốt lịch sử của Việt Nam và đương đầu với nhiều cuộc chiến tranh khốc liệt. Phần đáng chú ý của Hoàng Thành Thăng Long là khu trung tâm thể hiện một loạt các hình ảnh giao lưu đa văn hóa với những ảnh hưởng lớn từ Trung Quốc ở phía bắc và Vương quốc Champa ở phía Nam. Nơi đây là trung tâm quyền lực chính trị từ thế kỷ thứ 7 đến thế kỷ 20. Các giá trị văn hóa của Hoàng thành được thể hiện một cách chi tiết qua kiến trúc, nghệ thuật trang trí, thiết kế cảnh quan,... Mặc dù phần lớn công trình ban đầu đã bị mất nhưng địa điểm này hiện vẫn đang được các nhà khảo cổ khai quật và nghiên cứu.
3/ Đặc điểm kiến trúc của Hoàng Thành
Kỳ Đài
Đứng ở Đoan Môn nhìn qua sẽ thấy hình ảnh cột cờ hay còn gọi là Cột cờ Hà Nội, với độ cao 33,4 mét so với mặt đất. Được xây dựng vào năm 1812 dưới thời nhà Nguyễn. Cột cờ ấy nay đã được gần hai trăm năm tuổi. Khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, hình ảnh này đã được in trang trọng trên tờ tiền 1 đồng cổ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Trong hai cuộc kháng chiến lâu dài của Việt Nam, cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và cuộc chiến tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược, nó được xem như đài quan sát. Từ trên đỉnh cột cờ có thể nhìn thấy Hà Nội và các vùng ngoại ô.
Đoan Môn
Đến với Hoàng thành, bạn sẽ bắt gặp một cánh cổng cao, sừng sững như một bức tường thành, nơi này có tên là Đoan Môn. Đoan Môn được xây dựng từ thời nhà Lý. Cổng Đoan Môn nằm ở phía Nam Tử Cấm Thành Thăng Long xưa. Đây là công trình được xây dựng từ đầu thời Lê (thế kỷ 15) và vẫn còn nguyên vẹn cho đến ngày nay. Vào thời nhà Nguyễn vào thế kỷ 19, Cổng Đoan Môn được trùng tu và xây dựng một lầu (đài quan sát). Xưa, Lâu đài Thăng Long có cấu trúc “Tam Tông”, tức là gồm có ba tòa thành, nội thành và nơi ở của vua gọi là Tử Cấm Thành. Cung điện nằm giữa nhà vua và triều đình của ông là Hoàng thành hay Thành phố rồng. Vòng ngoài cùng nơi dân thường sinh sống được gọi là Đại La Thành.
Điện Kính Thiên
Nằm ở trung tâm Hoàng thành, Điện Kính Thiên là di tích trung tâm trong quần thể. Nó được từng được dùng làm nơi cử hành các nghi lễ hoàng gia cũng như các công việc trọng đại của quốc gia. Nền của cung điện dài 57 mét, rộng 41,5 mét, cao 2,3 mét. Dù là một di tích có ý nghĩa văn hóa nhưng dấu tích duy nhất còn sót lại của Điện Kính Thiên cho đến ngày nay chỉ là những bậc thang. Bạn sẽ tìm thấy những bức tượng rồng tinh xảo được chạm khắc trên đá xanh dọc theo cầu thang. Điện được xây dựng trên núi Nùng, ngay trên nền cũ của cung Càn Nguyên - Thiên An từ thời Lý Trần dưới thời vua Lê Thái Tổ năm 1428 và hoàn thành dưới thời vua Lê Thánh Tông.
Bắc Môn
Bắc Môn được xây dựng vào năm 1805, nằm ở phía bắc của Hoàng thành. Cùng với Đoan Môn, đây là hai cổng thành duy nhất còn sót lại của công trình lịch sử này. Theo dữ liệu nghiên cứu khảo cổ học, dưới chân cổng thành cao chót vót này có rất nhiều tầng di tích từ các triều đại trước. Hiện tại, đây là nơi thờ phụng hai Thống đốc Thành Hà Nội - Nguyễn Tri Phương và Hoàng Diệu để tưởng nhớ về sự hy sinh của họ trong công cuộc bảo vệ Tổ Quốc.
Hậu Lâu
Tòa nhà phía sau từng được gọi là Hậu Lâu (Tĩnh Bắc Lâu). Nó được xây dựng dưới triều Hậu Lê dành cho hoàng hậu và công chúa sinh sống. Vào thời nhà Nguyễn, nơi đây trở thành nơi ở của các phi tần và mỹ nhân tháp tùng nhà vua trong chuyến công du về phương Bắc. Toàn bộ công trình sử dụng gạch làm vật liệu chính, có nhà 3 tầng, đáy hình hộp. Mái nhà mô phỏng kết cấu chồng diêm là kiểu kiến trúc truyền thống Việt Nam thường thấy ở các tầng gác xép, chùa, miếu. Toàn bộ mái nhà được làm bằng gạch và bê tông, bên trên lợp mái giả, bên ngoài lợp ngói. Người Pháp gọi địa điểm này là Lầu Công Chúa hay Pagode des Dames (Chùa Các Bà).
Nhà và đường hầm D67
Từ năm 1954 đến năm 1975, Thành cổ có mã số D67 được dùng làm trụ sở của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Một đường hầm kết nối cho phép sơ tán khẩn cấp trong trường hợp bị tấn công. Ngôi nhà và đường hầm nằm ở phía Bắc điện Kính Thiên, được xây dựng từ năm 1967. Có phong cách kiến trúc hiện đại, tường cao 60 cm, hệ thống cách âm tốt. Các phòng với nhiều mục đích khác nhau: phòng họp, phòng nghỉ và phòng làm việc. Các đồ vật, vật dụng được sử dụng trong Chiến tranh Việt Nam được trưng bày bao gồm bản đồ, điện báo và bảng thông báo của máy bay.
4/ Một số lưu ý
Chỉ có một số điều cần lưu ý trước khi đến thăm Hoàng thành đó là hầu hết các di tích lịch sử sẽ yêu cầu bạn ăn mặc chỉnh tề và Hoàng thành cũng không ngoại lệ. Du khách cần tránh quần short, váy ngắn, áo ba lỗ,...
Hoàng thành Thăng Long là một trong những di tích lịch sử đáng chú ý nhất ở Hà Nội. Những hiện vật được khai quật và mô hình thú vị về thành cổ chắc chắn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về văn hóa, lịch sử Việt Nam qua hàng ngàn năm. Hy vọng bài viết trên đã mang đến bạn những thông tin hữu ích về điểm đến xinh đẹp này.
